Rejtan, czyli raport ambasadora - Jacek Kaczmarski

«Wasze wieliczestwo», na wstępie śpieszę donieść:

Akt podpisany i po naszej myśli brzmi

Zgodnie z układem wyłom w Litwie i Koronie

Stał się dziś faktem, czemu nie zaprzeczy nikt

Muszę tu wspomnieć jednak o gorszącej scenie

Której wspomnienie budzi we mnie żal i wstręt

Zwłaszcza że miała ona miejsce w polskim sejmie

Gdy podpisanie paktów miało skończyć się

Niejaki Rejtan, zresztą poseł z Nowogrodu

Co w jakiś sposób jego krok tłumaczy mi

Z szaleństwem w oczach wszerz wyciągnął się na progu

I nie chciał puścić posłów w uchylone drzwi

Koszulę z piersi zdarł, zupełnie jak w teatrze

Polacy — czuły naród — dali nabrać się:

Niektórzy w krzyk, że już nie mogą na to patrzeć

Inni zdobyli się na litościwą łzę

Tyle hałasu trudno sobie wyobrazić!

Wzniesione ręce, z głów powyrywany kłak

Ksiądz Prymas siedział bokiem, nie widziałem twarzy

Evidemment, nie było mu to wszystko w smak

Ponińskij wezwał straż - to łajdak jakich mało

Do dalszych spraw polecam z czystym sercem go

Branickij twarz przy wszystkich dłońmi zakrył całą

Szczęsnyj-Potockij był zupełnie comme il faut

I tylko jeden szlachcic stary wyszedł z sali

Przewrócił krzesło i rozsypał monet stos

A co dziwniejsze, jak mi potem powiadali

To też Potockij!

(Ale całkiem autre chose)

Tak a propos, jedna z dwóch dam mi przydzielonych

Z niesmakiem odwróciła się wołając — Fu!

Niech ekscelencja spojrzy jaki owłosiony!

(Co było zresztą szczerą prawdą, entre nous)

Wszyscy krzyczeli, nie pojąłem ani słowa

Autorytetu władza nie ma tu za grosz

I bez gwarancji nadal dwór ten finansować

To może znaczyć dla nas zbyt wysoki koszt

Tuż obok loży, gdzie wśród dam zająłem miejsce

Szaleniec jakiś (niezamożny, sądząc z szat)

Trójbarwną wstążkę w czapce wzniósł i szablę w pięści —

Zachodnich myśli wpływu niewątpliwy ślad!

Tak, przy okazji — portret Waszej Wysokości

Tam wisi, gdzie powiesić poleciłem go

Lecz z zachowania tam obecnych można wnosić

Że się nie cieszy wcale należytą czcią

Król, przykro mówić, też nie umiał się zachować

Choć nadal jest lojalny, mogę stwierdzić to:

Wszystko, co mógł - to ręce do kieszeni schować

Kiedy ten mnisi lis Kołłątaj judził go

W tym zamieszaniu spadły pisma i układy

«Zdrajcy!»

krzyczano, lecz do kogo, trudno rzec

Polityk przecież w ogóle nie zna słowa «zdrada»

A politycznych obyczajów trzeba strzec

Skłócony naród, król niepewny, szlachta dzika

Sympatie zmienia wraz z nastrojem raz po raz

Rozgrywka z nimi to nie żadna polityka

To wychowanie dzieci, biorąc rzecz en masse

Dlatego radzę: nim ochłoną ze zdumienia

Tą drogą dalej iść, nie grozi niczym to;

Wygrać, co da się wygrać!

Rzecz nie bez znaczenia

Zanim nastąpi europejskie qui pro quo!